Dyre Vaa-samlingane i Rauland

Om

Samlingane presenterer eit mangfald av skulpturar, maleri, grafikk og teikningar av bilethoggaren Dyre Vaa.
Også Tor Vaa, son av Dyre, er representert med ei eiga avdeling i tillegg til biletkunstnaren Svallaug Svalastoga.


Dyre Vaa (1903-1980)
Ved sida av Gustav Vigeland er Dyre Vaa den bilethoggaren som i sterkast grad har prega norsk skulpturmiljø. Ingen annan bilethoggar har vunne så mange tevlingar som han.

Dyre Vaa vaks opp i Kviteseid, men flytte til Rauland tidleg i 1930-åra.
Det var mange kunstnarar i Vaa-slekta, lyrikaren Aslaug Vaa var den eldste systera, og forfattaren Tarjei Vesaas og komponisten Eivind Groven var tremenningar.

Dyre Vaa gifte seg med Thora Bojer, dotter av forfattaren Johan Bojer. Thora hadde bl.a. bakgrunn som kunsthistorikar, og ho vart nytta som kritikar, rådgjevar og modell. Familien budde og i periodar i Asker.

Dyre Vaa debuterte på Haustutstillinga allereie som 20-åring, og vart då kjøpt inn til Nasjonalgalleriet.

«Mennesket» møter naturen er tittelen på fire store figurar på Ankerbrua i Oslo. Det var medan han arbeidde med desse på 1930-talet at han flytte til Rauland, og der vart han buande resten av livet.

Andre kjende arbeid er «Ulvane» på Alexander Kiellands plass i Oslo, Sjømannsmonumentet i Bergen, Holberg-monumentet ved Nationaltheatret og «Svanene» ved Oslo rådhus.

Det er usikkert kor mange kunstverk Dyre Vaa har produsert. Noko er øydelagt og noko forkasta han sjølv. Truleg er det 250 skulpturar og byster, kanskje 1000 måleri og 31 litografiar.

Podkast om Dyre Vaa: Anne Joronn Sætre: - Far var ein glad mann 

I 1964 ga Dyre Vaa heile samlinga si av modellar og figurar i gips og bronse til Vinje kommune, men Dyre vaa-samlingane opna dørene fyrst i juni 1981. I museet kan du sjå mykje av hans arbeid, både skulpturar, måleri og teikningar.

Tor Vaa (1928-2008)
Tor Vaa vart fødd i Oslo i 1928 og vaks opp på Rauland i Vinje saman med foreldra Thora og Dyre Vaa og fem sysken.

Då Tor var 18 år gammal starta han som elev hjå far sin. Seinare studerte han ved kunstakademiet i Oslo og kunstakademiet i København. I tillegg hadde han mange studiereiser i Europa, også saman med faren Dyre Vaa.

Tor Vaa arbeidde mykje med tolking av naturen, gjennom skulptur, relieff, teikningar og maleri. I 1949 og 1961 fekk han Statens kunstnarstipend og i 1951 stipend frå Fondet for dansk-norsk samarbeid. Frå 1979 hadde han Statens garantiinntekt og frå 1990 kunstnarløn frå Vinje kommune.

Tor Vaa var berre 19 år gamal då han debuterte på Haustutstillinga, med eit portrett i kleberstein av systra Anne Joronn, kalla «Gunga». Han nytta gjerne syskena sine som modellar.

Andre høgt akta verk av Tor Vaa er mellom anna skulpturen «7 år», omtalt som ein av dei finaste barneskulpturane i landet, og ein skulptur av Henrik Wergeland laga for Katedralskulen i Oslo i samband med skulen sitt 800-årsjubileum.

Møt Dyre Vaa og Tor Vaa i Sverre Samuelsens film Blant kunstnere i Telemark (1960)

Svallaug Svalastoga (1920- 1978)

Svallaug Svalastoga er best kjend som grafikar, og fann tidleg fram til tresnittet. Bileta hennar tek utgangspunkt i naturen, og motiva er ofte blomar og dyr som er basert på grundige studiar.

I seinare år budde ho i Lofoten, og motiva her skildrar fjellformasjonar, holmelandskap med fuglar og steinar.　

Svallaug blei utdanna ved Statens håndverks- og kunstindustriskole i Oslo (1945 - 1948, 1956 - 1957), og på Statens kunstakademi i Oslo under Aage Storstein (1948–1951).

Ho har hatt separatutstillingar og deltatt i gruppeutstillingar i India, Sør-Amerika, USA og Italia, og mange stader i heimlandet. Ho er innkjøpt av m.a. Nasjonalgalleriet, Bergen billedgalleri, Lårdal bygdemuseum (VTM), Statens museum for kunst, København og The Dittman Coll. og Oregon State University Coll., USA

I 1960 mottok ho Grafikerprisen.

Familien gav delar av samlinga etter henne til Vinje kommune.

Ta kontakt med oss for gruppeomvising utanom sommarsesong.

E-post: booking@vtm.no

​​​​​​Tlf: 35069090